Hersenletsel behandelen als een blessure?
In het herstel na een hersenschudding is er een grote variatie in klachten, ernst en duur. Ook al zijn er veel gemeenschappelijke kenmerken, elke hersenschudding is uniek. Dat geldt zeker als het herstel niet zo snel gaat als verwacht en er maanden overheen gaat, voordat iemand weer op een acceptabel niveau kan functioneren.
Waarom na een hersenschudding de één binnen een paar dagen al weer klachtenvrij is en het bij een ander tot een langdurig hersteltraject leidt, is onbekend. Dat maakt ook de advisering lastig, omdat je als behandelaar graag een aanknopingspunt wilt hebben om de interventies gericht in te zetten. Er zijn diverse behandeladviezen en therapievormen, maar geen enkele werk voor iedereen even goed.
Begeleiding van hersenschuddingen verdient ook in de sport meer aandacht. Niet zozeer vanwege het veelvuldig voorkomen, maar wel vanwege het mogelijk invaliderend effect. Voor een verbeterde begeleiding naar sporthervatting heeft de KNVB, ondersteund door VU/Amsterdam UMC op het VoetbalMedischCentrum een spreekuur ingericht waar sporters terecht kunnen voor een meer gerichte advisering in hun herstel. Om meer inzicht te krijgen in de diverse klachtenpatronen en wat helpt in het herstel, zijn de verhalen van de mensen die een hersenschudding hebben doorgemaakt, de belangrijkste informatiebron.
Binnen de sportgeneeskunde neemt het geleidelijk opbouwen na een blessure, gebaseerd op het model van belasting en belastbaarheid, een centrale rol in. Daarnaast hanteren we als het gaat om gezondheid en presteren het biopsychosociaal model. Deze 2 modellen zijn ook uitstekend van toepassing op het herstel na een hersenschudding. Het geleidelijk weer opvoeren van belasting en revalideren zien als vorm van trainen, neemt een belangrijke plaats in bij de advisering. Daarnaast is de hersenschudding te benaderen vanuit een fysieke component (disfunctie van het brein), een mentale component (hoe ga ik met de gevolgen van de hersenschudding om) en een sociale component (hoe reageert de omgeving, welke verwachtingen zijn er, etc.). De verschillende componenten, die elkaar continue onderling beïnvloeden, verdienen elk aandacht.
Door het “bundelen” van de ervaringen, in combinatie met de wetenschappelijke analyses van de verzamelde onderzoeksgegevens, is het streven om een meer gerichte advisering op maat te creëren, met een kortere hersteltijd en een betere uitkomst.
Edwin Goedhart
Sportarts Edwin Goedhart is sinds 1995 als teamarts actief in het betaald voetbal en vanaf 2013 als bondsarts verbonden aan de KNVB. Zijn interesse in een verbeterde begeleiding van sporters met en hersenschudding is ontstaan door een in de praktijk ervaren gebrek aan “evidence” voor een goed hersteltraject en voor onderbouwing wanneer een sporter weer volledig hersteld en inzetbaar is. Hij is mede-initiator van de in 2018 gestarte polikliniek voor sportgerelateerde hersenschudding bij de KNVB
