Programma 2021

Welkom

De dagvoorzitter, Peter Brouwers, heet u welkom op het HersenletselCongres 2021

Peter Brouwers is voorzitter van he Nederlands Centrum Hersenletsel en vervult in het werkveld m.b.t. mensen met hersenletsel vele andere functies.

Opening

De Hersenletsel Alliantie is het landelijke platform dat professionals met elkaar verbindt. De Hersenletsel Alliantie bestaat uit landelijke beroepsverenigingen, (kennis)netwerkorganisaties, de patiëntenvereniging en actie- en behandelprogramma’s.
Door de oprichting van de Hersenletsel Alliantie is het mogelijk geworden om op het allerhoogste niveau in het land afstemming te hebben over de zorg en ondersteuning voor mensen met hersenletsel.

Vincent Buitendijk is van 2000 tot 2020 Raad van Bestuur geweest van Libra Revalidatie & Audiologie. Daarnaast was hij actief binnen Revalidatie Nederland en zowel landelijk als regionaal actief in de ontwikkeling van de zorg en dienstverlening aan o.a. mensen met hersenletsel.

hersenletsel behandelen als een sportblessure?

In het herstel na een hersenschudding is er een grote variatie in klachten, ernst en duur. Ook al zijn er veel gemeenschappelijke kenmerken, elke hersenschudding is uniek. Dat geldt zeker als het herstel niet zo snel gaat als verwacht en er maanden overheen gaat, voordat iemand weer op een acceptabel niveau kan functioneren.

Waarom na een hersenschudding de één binnen een paar dagen al weer klachtenvrij is en het bij een ander tot een langdurig hersteltraject leidt, is onbekend. Dat maakt ook de advisering lastig, omdat je als behandelaar graag een aanknopingspunt wilt hebben om de interventies gericht in te zetten. Er zijn diverse behandeladviezen en therapievormen, maar geen enkele werk voor iedereen even goed. Lees verder

Sportarts Edwin Goedhart is sinds 1995 als teamarts actief in het betaald voetbal en vanaf 2013 als bondsarts verbonden aan de KNVB. Lees verder

Persisterende klachten na een sport-gerelateerde hersenschudding

Klinische relevantie van een data-gedreven benadering van subtypen

Wereldwijd wordt de incidentie van traumatisch hersenletsel geschat op 69 miljoen mensen per jaar. Daarvan betreft ~90% licht traumatisch hersenletsel (hersenschudding). Sport-gerelateerde hersenschuddingen dragen hier aanmerkelijk aan bij, tot wel 45% van de hersenschuddingen onder kinderen. Hoewel in de meeste gevallen sprake is van een vlot herstel binnen 30 dagen, is er bij 10-20% van de sporters sprake van aanhoudende klachten langer dan drie maanden na het letsel. lees verder

Dr. Marsh Königs is senior neurowetenschapper in de Emma Neuroscience Group van het Emma Kinderziekenhuis, Amsterdam UMC. Zijn onderzoek richt op de effecten van ziekte en behandeling op de structuur en functie van hersenen van kinderen en jongeren, in de context van problemen in het dagelijks leven. lees verder

Hersenschorsing

Wanneer actrice Margôt Ros, bekend van o.a. Toren C en schrijfster van het boek “Hersenschorsing”, tijdens een theatervoorstelling tegen een ijzeren balk loopt, verandert haar leven volledig. Zij krijgt de diagnose lichte hersenschudding – rustig aan doen is het advies. lees verder

Workshop intimiteit en seksualiteit

Bij de meest gestelde vraag –zowel aan iemand die we voor het eerst ontmoeten of al lang kennen- denken we zelden aan intimiteit en seksualiteit. Hulpverleners ervaren problemen op het gebied van de intimiteit en seksualiteit regelmatig als lastig te begrijpen en te benaderen. Ook omdat het vaak om subtiele-, kwetsbare- of privézaken gaat. In de neurorevalidatie wordt dit thema zelfs door sommigen als “neglect” beschouwd. lees verder

Niels Farenhorst werkt ruim veertig jaar in de neurorevalidatie. lees verder

Stress en coping bij licht traumatisch hersenletsel

Een deel van de mensen met licht traumatisch hersenletsel houdt blijvende klachten, die de hervatting van de dagelijkse activiteiten en het werk verstoren. In haar verhaal gaat zij in op het belang van stress en emotieregulatie, en de relatie tussen aanhoudende stress en vermoeidheid. lees meer

Joke Spikman is Klinisch Neuropsycholoog en hoofd van de afdeling Klinische Neuropsychologie van het UMCG. Lees meer

Revalideren is motiveren!

De rol van motivatie in de jongerenrevalidatie.

Herstellen van ernstig hersenletsel is een lang traject. Bij het Daan Theeuwes Centrum (DTC) begeleiden we jongeren (16-35) bij hun revalidatie. Een belangrijke factor in het succes van een behandeling is motivatie. Soms is deze moeilijk te vinden. Als je van midden in het leven staan opeens teruggeworpen wordt naar bijna niets meer kunnen, is er allereerst een flinke dosis veerkracht nodig. lees verder

Na het afronden van de studie klinische neuropsychologie en de opleiding tot gz-psycholoog werkte Judith Grit in de ouderenzorg, revalidatie, psychiatrie en neuropsychiatrie. lees verder

Na haar onderzoeksmaster cognitieve en klinische neuropsychologie wilde Eva Beurskens het liefst in de revalidatie werken: de plek waar je een patiënt langere tijd mag volgen in zijn herstel en kan bijdragen aan kwaliteit van leven. lees verder

Wakker liggen na hersenletsel; hoe pak je dat aan?

Ongeveer één op de drie mensen met een beroerte of traumatisch hersenletsel heeft last van slapeloosheid. Vaak blijft dit onzichtbaar en is de hulpvraag met name gericht op weer kunnen lopen of werkhervatting. Aangezien slapeloosheid het herstel ernstig kan belemmeren én gevolgen heeft voor het cognitief, emotioneel en lichamelijk functioneren is dit een gemiste kans. lees verder

Marthe Ford is als klinisch neuropsycholoog en cognitief gedragstherapeut werkzaam bij Heliomare. Haar promotieonderzoek in samenwerking met de Vrije Universiteit Amsterdam gaat over slapeloosheid bij niet aangeboren hersenletsel. lees verder

Hoofdstuk Opgelost: Oplossingsgericht werken bij hersenletsel.

De cliënt expert? Wat kan je dan met jouw kennis over hersenletsel ?

Bij oplossingsgericht werken staat de gewenste toekomst van de cliënt centraal. Hoe wil hij dat zijn leven eruitziet over vijf jaar? Wat hoopt hij dat er anders is over een maand of een jaar? Wat maakt dat het al soms wél goed gaat? En wat nog meer? Hoe kan je daar meer mee doen? De cliënt zelf bedenkt de oplossingen. Hij is de expert! lees verder

Merel van Zoelen werkt als gedragskundige voor Gemiva-SVG Groep, waar zij als regiebehandelaar betrokken is bij de behandeling van Hersenz. Lees verder

Als praten beter gaat dan communiceren:

Cognitieve Communicatiestoornissen bij hersenletselpatiënten

Cognitieve communicatiestoornissen (CCS) komen vaak voor bij hersenletselpatiënten. De impact hiervan op verschillende levensgebieden zoals sociale relaties, werk en kwaliteit van leven is vaak groot. In tegenstelling tot de fatische stoornissen zijn CCS vaak subtiel, en worden vaak niet onderkend. lees verder

Carmen Verhoeks is Aios psychiatrie en promovendus bij GGZ Oost Brabant. Lees verder

Mariëlle Reijbroek is in 1990 afgestudeerd als logopedist en heeft 11 jaar gewerkt binnen revalidatiecentrum Tolbrug. Vanaf 2001 is zij werkzaam als logopediste binnen het Hoog specialistisch centrum voor Hersenletsel en Neuropsychiatrie. Lees verder

Heb ik je over het hoofd gezien?

Je wilt graag (terug of starten met) naar school! Dat kan!
Wat heb je nodig om onderwijs te volgen na je revalidatieproces in de chronische fase wanneer je (L)THL hebt?
Ik maak, samen met het kind/jongere en met de school, een plan dat zo passend mogelijk wordt naar je onderwijsbehoeften.
Naar school betekent toekomstperspectief! Lees verder

Rixt Ytsma is medisch onderwijsdeskundige hersenletsel. Lees verder

Revalidatie na reanimatie

Makkelijker gezegd dan gedaan.

Jaarlijks overleven 3000/3500 mensen een circulatiestilstand buiten het ziekenhuis. Bijna de helft van deze mensen ervaart nadien cognitieve problemen. Een hartrevalidatietraject voor patiënten na een reanimatie moet zich daarom naast de fysieke training ook richten op mogelijke cognitieve problemen. Lees verder

Liesbeth Boyce – van der Wal promoveerde in 2019. Haar proefschrift ‘Revalidatie na Reanimatie’ geeft inzicht in cognitieve problemen tijdens de revalidatie… lees verder

Welkom

De dagvoorzitter, Peter Brouwers, heet u welkom op het HersenletselCongres 2021

Peter Brouwers is voorzitter van he Nederlands Centrum Hersenletsel en vervult in het werkveld m.b.t. mensen met hersenletsel vele andere functies.

Opening

Leo Brederveld neemt u mee in de actuele ontwikkelingen in het zorglandschap.
De ontwikkelingen in de zorg gaan momenteel razendsnel en bieden veel nieuwe perspectieven. Denk daarbij aan de expertisecentra binnen de WLZ (Wet Landurige Zorg) op het gebied van niet-aangeboren hersenletsel en bijkomende problematiek en op het gebied van hersenletsel bij kinderen, maar ook aan de ontwikkelingen op het gebied van het casemanagement.

Een nieuw en beter zorglandschap voor complexe NAH patiënten:

nieuwe expertisecentra in oprichting

VWS startte in 2020 een traject om voor laag volume, hoog complexe doelgroepen te komen tot expertisecentra in de zorg.
Er werden 10 doelgroepen benoemd, waaronder 3 doelgroepen binnen de doelgroep niet-aangeboren hersenletsel:

1. Volwassenen met complex NAH (NAH+),
2. Kinderen met NAH+, en
3. Mensen met een langdurige bewustzijnsstoornis (LBS).

Voor deze doelgroepen betekent het nieuwe zorglandschap dat er na jarenlange zoektochten, eindelijk structurele oplossingen ontstaan om de complexe zorgvragen het hoofd te bieden.
Maar hoe ziet dit zorglandschap er uit?
Kitty Jurrius (NAH+), Sandra te Winkel en Petra de Boer (kinderen), en Jan Lavrijsen (LBS) nemen de deelnemers mee in de ontwikkeling van de Doelgroepexpertisecentra, Regionale expertisecentra en Kenniscentra die op dit moment volop met de voorbereidingen bezig zijn.

Benieuwd naar hoe het toekomstige zorglandschap er uit ziet en naar hoe de weg er heen verloopt? We vertellen er graag over.

Lees verder

Overprikkeling, een veelvoorkomend gevolg van hersenletsel

Een veel genoemde klacht na hersenletsel is toegenomen prikkelgevoeligheid. Wat bedoelen patiënten hier precies mee? Wat zijn de verschillen en wat zijn de overeenkomsten tussen patiënten als het gaat om overprikkeling na NAH? lees verder

dr. I.(Irene) Huenges Wajer is in 2009 afgestudeerd aan Universiteit Utrecht. Na haar master neuropsychologie heeft zij de GZ-opleiding en de specialistenopleiding tot klinisch neuropsycholoog afgerond. lees verder

Nieuwe technologie in de zorg

Na hersenletsel komen cognitieve klachten in het dagelijks leven veel voor. Om die klachten te kunnen verklaren – of in een eerder stadium te voorspellen – wordt gebruikt gemaakt van een neuropsychologisch onderzoek (NPO); een groot aantal pen-en-papier tests afgenomen in een stille omgeving om tot een optimale prestatie te komen. De mogelijkheden van technologie als Virtual en Augmented Reality zullen besproken worden. Welke stappen moet je zetten voordat een nieuw instrument klinisch inzetbaar is? En wat vinden patiënten en behandelaars van deze ontwikkeling? lees verder

Tanja Nijboer is werkzaam als Associate Professor aan de Universiteit Utrecht en bij het Kenniscentrum Revalidatiegeneeskunde Utrecht. lees verder

Hanne Huygelier is een postdoctoraal onderzoeker aan de faculteit psychologie van de KU Leuven. lees verder

Judy Bakker werkt als ergotherapeut en promovendus bij zorgorganisatie Omring en aan de Universiteit Utrecht. lees verder

Wel of niet opereren van patiënten met ernstig traumatisch hersenletsel in de acute fase.

Mensen worden al vanaf het begin van hun bestaan geconfronteerd met de gevolgen van ernstig traumatische hersenletsel en het is niet waarschijnlijk dat dit de komende decennia zal veranderen. Ondanks duizenden jaren van ervaring in het behandelen van patiënten met ernstig traumatisch hersenletsel blijft de beslissing om wel of niet te behandelen en wat voor behandeling er precies moet worden gestart zeer moeilijk. Lees meer

Jeroen van Dijck haalde in 2015 zijn arts-examen aan de Universiteit Leiden. Als ANIOS Heelkunde in het HAGA Ziekenhuis, Den Haag legde hij de basis voor zijn promotieonderzoek naar traumatisch hersenletsel door hier de CENTER-TBI en Net-Qure studie op te zetten en te coördineren. Lees meer

Tweeluik deel 1: Cognitief herstel na een subarachnoïdale bloeding (SAB) en de invloed op kwaliteit van leven

Een subarachnoïdale bloeding (SAB) komt vaak op een relatief jonge leeftijd (gemiddeld tussen het 40e en 60e levensjaar) voor, waarbij patiënten zich in een levensfase bevinden met belangrijke taken en verantwoordelijkheden binnen hun gezin, werk en sociale omgeving. In de meeste onderzoeken betreffende herstel na SAB (maar ook in de kliniek) wordt gebruik gemaakt van uitkomstschalen die zich vooral richten op motorische en andere neurologische uitkomsten (bijvoorbeeld de Glasgow Coma Scale). Echter, zelfs patiënten zonder fysieke klachten en met een ‘goede’ uitkomst op deze schalen, kunnen 6 maanden na SAB nog cognitieve stoornissen ervaren. lees verder

Sara Khosdelazad is werkzaam als neuropsycholoog en promovendus in het Universitair Medisch Centrum Groningen. lees verder

Tweeluik deel 2: Gedragsveranderingen na ernstig traumatisch hersenletsel en subarachnoïdale bloeding

De rol van emotieherkenning

Gedragsveranderingen komen veel voor bij patiënten met traumatisch hersenletsel (THL) en een subarachnoïdale bloeding (SAB). De afgelopen jaren is er steeds meer bewijs dat sociale cognitie een rol speelt bij deze gedragsveranderingen. Lees verder

Lieke Jorna is (neuro)psycholoog en promovendus in het Universitair Medisch Centrum Groningen, waar zij onderzoek doet naar vroege indicatoren. Lees verder

Overprikkeling: hoe om te gaan met hersenen die overstroomt raken door te veel informatie

Veel cliënten met hersenletsel hebben last van overprikkeling. Ze worden overspoeld door geluiden, beelden of andere prikkels van buitenaf of door interne prikkels als pijn of terugkerende gedachtes. Hierdoor hebben cliënten meestal ook moeite met de duiding van de informatie en met de bepaling hoe je reageert op de prikkels. Hoe ondersteun je als hulpverlening cliënten met dit probleem? Lees verder

Arno Prinsen werkt ruim 27 jaar met mensen met hersenletsel. Tijdens zijn studie psychologie eerst als begeleider, later als psycholoog bij diverse zorginstellingen. Lees verder

Marleen Kampert werkt inmiddels 9 jaar als ervaringsdeskundige neurorevalidatie bij revalidatiecentrum Tolbrug. Lees verder

Ik zie niet wat jij ziet

Veelvoorkomende visuele klachten bij NAH die je niet in de boeken vindt.

Visuele waarnemingsproblemen als gevolg van niet-aangeboren hersenletsel worden niet altijd goed herkend, onderkend of geduid. De impact van niet goed of anders waarnemen op het dagelijks functioneren en op deelname aan het sociale leven is vaak erg groot. Je zult maar niet meer goed kunnen lezen, mensen niet goed herkennen, voorwerpen niet goed kunnen vinden, niet weten waar je bent of regelmatig botsen tijdens lopen of fietsen. lees meer.

Joost Heutink is sinds november 2020 bijzonder hoogleraar Visuele stoornissen bij niet-aangeboren hersenletsel aan de Rijksuniversiteit Groningen. lees meer

Evert Veldman werkt als ergotherapeut bij Bartiméus. Hij heeft ervaring in de revalidatiesector bij cliënten met niet-aangeboren hersenletsel. lees meer

Begeleiden van kinderen met hersenletsel en hun gezinnen

De gevolgen van hersenletsel zijn vaak zo complex, dat voor elk kind een specifieke, individuele aanpak noodzakelijk is. Ook het gezin wordt geconfronteerd met de veranderingen. lees meer.

Petra de Boer is na het afronden van de studie Neuro-en revalidatiepsychologie en Ontwikkelingspsychologie in Nijmegen, sinds 1995 werkzaam bij (voorlopers van) Pluryn, lees meer.

Carin de Rooij is opgeleid als neuro- en revalidatiepsycholoog aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Zij is al meer dan 25 jaar werkzaam voor Pluryn, lees meer

Cognitieve klachten na long-COVID

COVID-19 heeft ons al anderhalf jaar in de greep. COVID kent verschillende gevolgen waar we steeds beetje bij beetje meer kennis over krijgen. Lees verder

Na het afronden van de opleiding ergotherapie heeft Sabine van Erp 13 jaar gewerkt binnen de neurorevalidatie met expertise op cognitieve revalidatie. Lees verder